Παγκόσμιες Τάσεις το 2024!

Ένας ακόμη χρόνος έφτασε στο τέλος του, φέρνοντας μαζί του πολλές εξελίξεις, τόσο σε τοπικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Κάνοντας μια σύντομη ανασκόπηση των σημαντικότερων γεγονότων που κυριάρχησαν στο δημόσιο διάλογο, τον τύπο και τις αναφορές στα κοινωνικά δίκτυα, ας ξεκινήσουμε με την κυριαρχία της τεχνητής νοημοσύνης.

Ο χαρακτηρισμός “κυριαρχία” ίσως ενοχλήσει κάποιους καθώς μπορεί να ερμηνευτεί ως προτετελεσμένη εξέλιξη. Ωστόσο, η συνεχής έρευνα για τη μηχανική μάθηση, τα νευρωνικά δίκτυα και ο αυτοματισμός που προκύπτει από την τεχνητή νοημοσύνη έχει ήδη ξεκινήσει να επηρεάζει και αντικαθιστά σημαντικό μέρος της ανθρώπινης εργασίας και δραστηριότητας. Δυστοπική είναι η πρόβλεψη της Goldman Sachs ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία μπορεί να απειλήσει έως και 300 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στο Δυτικό κόσμο.

Η εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης διαπερνά κάθε ανθρώπινο πεδίο, από την ιατρική επιστήμη έως τις εφαρμογές για έξυπνες πόλεις, τη διακυβέρνηση, την πολιτική, το περιβάλλον και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ο κατάλογος των πιθανών εφαρμογών εμπλουτίζεται συνεχώς, παράλληλα με την απαραίτητη θέσπιση ενός ασφαλούς νομικού πλαισίου για τη προάσπιση των προσωπικών δεδομένων των πολιτών, όπως προβλέπεται από το σχέδιο AI Act του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι διανοητικές συγκρούσεις μεταξύ των φανατικών υποστηρικτών της τεχνητής νοημοσύνης και των κριτικών ή σύγχρονων Λουδιτών, αναμένεται να συνεχιστεί με αμείωτο ενδιαφέρον το 2024. Η ανάπτυξη και χρήση της τεχνολογίας δικτύων 5G θα παρέχει περισσότερο χώρο για τη διάδοση εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, οι οποίες απαιτούν μεγαλύτερους όγκους μεταφοράς δεδομένων, με θετικές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία.

Η βιομηχανική παραγωγή στην Ευρώπη, στην Αμερική και την Ασία, πρέπει να εξελιχθεί με αυστηρούς όρους βιωσιμότητας αν θέλουμε να συζητάμε για πραγματική συμβολή στη κλιματική αλλαγή και στη διαχείριση των ακραίων περιβαλλοντικών συνθηκών και καταστροφικών γεγονότων που πλήττουν ολόκληρο το πλανήτη. Οι πολίτες, οργανώσεις, κυβερνήσεις, επιχειρήσεις, έχουν αρχίσει να υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές. Η συλλογική προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής θα ενταθεί το νέο έτος. Νέα κεφάλαια θα κατευθυνθούν σε πράσινες επενδύσεις με έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προκειμένου να επιτευχθεί μια ομαλή μετάβαση ενώ η νεοφυής επιχειρηματικότητα (start-ups) θα συνδράμει με το να δημιουργήσει νέα καινοτόμα προϊόντα και λύσεις φιλικές προς το περιβάλλον.

Ιστορικά ίσως βρισκόμαστε στο πιο σημαντικό σημείο για τη μετάβαση αυτή, αφού οποιαδήποτε παρέκκλιση μπορεί να αποβεί μοιραία για την ανθρωπότητα με την ανησυχητική υπερθέρμανση του πλανήτη μας και την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας.

Μια τάση που ξεκίνησε στο πλαίσιο της πανδημίας και διατηρείται, είναι η τηλεργασία, συνδεδεμένη με τις προαναφερθείσες εξελίξεις. Οι ευέλικτες μορφές εργασίας προέκυψαν από τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την εξάρτησή μας από νέα εργαλεία εικονικής συνεργασίας, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική τοποθεσία του εργαζομένου, είτε είναι στο γραφείο είτε στο σπίτι. Όσο οι απομακρυσμένες τεχνολογίες επικοινωνίας αναπτύσσονται, τόσο ο κόσμος μας μικραίνει σε απόσταση, επηρεάζοντας τα παραδοσιακά οικονομικά μοντέλα και την παραγωγικότητα. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, εκτός από τις ρηξικέλευθες αλλαγές στο εργασιακό καθεστώς, έχει επιταχύνει την καινοτομία στον τομέα της υγείας, με την εμφάνιση της τηλεϊατρικής, έξυπνων εφαρμογών παρακολούθησης της υγείας σε πραγματικό χρόνο και άμεσης ειδοποίησης του εποπτεύοντος γιατρού. Μετά το τέλος της πανδημίας, η παγκόσμια ιατρική κοινότητα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αλλά και οι αρμόδιοι φορείς σε κυβερνητικό επίπεδο, δίνουν μεγαλύτερη έμφαση και σημασία στη πρόληψη για τη παγκόσμια ασφάλεια υγείας και στην ετοιμότητα για την αντιμετώπιση νέων ιών ή ασθενειών.

Οι προαναφερθείσες εξελίξεις λαμβάνουν μέρος ως συγκοινωνούντα δοχεία με τις κοινωνικές αλλαγές, τον ακτιβισμό, την ευαισθητοποίηση σε θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης, ισότητας, διαφορετικότητας. Τα κοινωνικά δίκτυα πρωτοστατούν σε αυτές τις τάσεις καθώς παρατηρούμε ότι ένα τοπικό θέμα μπορεί να βρει πολύ γρήγορα υποστηρικτές από όλο το κόσμο, επηρεάζοντας δημόσια πρόσωπα, πολιτικές, ακόμα και κυβερνήσεις. Εφιστάται προσοχή και επαγρύπνηση για αυτούς που χρησιμοποιούν διαδικτυακά μέσα για τη γρήγορη διάδοση της ψευδούς πληροφορίας για σκοπούς προπαγάνδας όπως έχουμε δει από τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή όπου ομάδες εκμεταλλεύονται τη τεχνολογία για τον κακόβουλο χειρισμό και παραποίηση της αλήθειας. Το έτος 2024, απαιτεί αυξημένη εστίαση σε μέτρα κυβερνοασφάλειας λόγω των αυξανόμενων απειλών και ενίσχυση της προστασίας των πολιτών.

Νέες οικονομικές δυνάμεις έχουν αναδυθεί σε έναν πολυπολικό κόσμο. Οι κυρίαρχες χώρες του διεθνής οργανισμού BRICS προσπαθούν να προσελκύσουν νέα κράτη - μέλη. Ταυτόχρονα, η Δύση αντιμετωπίζει διαρκή περιοριστική οικονομική πολιτική, πληθωρισμό, ανακατατάξεις στο εμπόριο, στις αλυσίδες τροφοδοσίας και τις βάσεις παραγωγής. Η τάση της αποδολαριοποίησης θα συνεχιστεί καθώς οι αναδυόμενες οικονομίες ενισχύονται με στόχο να απομακρυνθούν από την ηγεμονία του δολαρίου στις διεθνείς συναλλαγές.

Ενώ η προσοχή ορισμένων επιχειρηματιών και παγκόσμιων ηγετών όπως ο Elon Musk, είναι στραμμένη στο διάστημα και στις επενδύσεις διαστημικής τεχνολογίας, ας ελπίσουμε πως το νέο έτος, θα φέρει πρωτίστως το τέλος των πολεμικών συρράξεων στη γειτονιά μας. Επιτρέποντας στον γράφοντα μια ταπεινή προσωπική πρόβλεψη, το παγκόσμιο ενδιαφέρον και οι αγορές, έχουν αρχίσει ήδη να εστιάζουν στις επόμενες προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ ως αφετηρία για μια νέα διεθνή ισορροπία στους πιο σημαντικούς τομείς της κοινωνικής, οικονομικής ζωής και στη γεωπολιτική.

Ευστάθιος Κάσσιος

Οικονομολόγος, Συγγραφέας, EU Project Management

medium.com/@skassios